Polska sztuka na Biegunach. O kulturotwórczej roli obszarów polarnych
Zanim stały się obiektem uwagi naukowców, opisywane obszary władały wyobraźnią miłośników nieznanego, tworzącą nie tylko wyimaginowane przedstawienia Arktyki i Antarktyki, ale także szeroko rozpowszechnione mity polarne. W prezentowanym tu zbiorze tekstów Tomasz Kubikowski wprost nazwie rejony polarne gigantycznym i wielonarodowym generatorem „emocji, wzorców kulturowych, metafor, przypowieści i symboli”. Polską obecność w rejonach Arktyki i Antarktyki można również czytać jako odpowiedź na impulsy, które prowokują do tego, żeby te trudno dostępne tereny widzieć przez pryzmat pytań, marzeń i niepokojów, dlatego prezentowana publikacja skupia się nie tyle na opisie interesujących nas obszarów, ale przybliżeniu tego, co zostało do nich dodane. Mam na myśli przede wszystkim obiekty, które określają cele naukowe – polskie stacje badawcze i często wybitną twórczość uczestniczek i uczestników wypraw, wyrażającą się w filmach i fotografii. Do wartości tworzących kulturę będącą wyrazem polarnych zainteresowań można także zaliczyć literaturę. Udostępniając Państwu zawarte w tej książce teksty, myślę także o przedstawionych w nich życiorysach Polarniczek i Polarników jako o zbiorze doświadczeń, które wolno rozpatrywać z perspektywy sztuki – głębokich duchowych i estetycznych przeżyć, wykraczających poza doświadczenia codzienności.
Spis treści:
Malina Barcikowska Jeszcze dalej niż biegun
Dagmara Bożek Rys polarny w twórczości Włodzimierza Puchalskiego (1909–1979)
Aneta Słowikowska Spuścizna Włodzimierza Puchalskiego
Małgorzata Lebda Próba zatrzymania czasu
Paweł Dunin-Wąsowicz Polarne fantazje polskie
Andrzej Kuryłek Forma i kolorystyka budowlanych realizacji polarnych
Michał Rusinek Wyznania maszyny czytającej, czyli twórczość Wisławy Szymborskiej w Bibliotece Końca Świata
Adam Barcikowski Mistyka lodu, morza i skał
Piotr Kukliński Artyści jako tłumacze świata nauki
Tomasz Kubikowski Dichtung und Wahrheit
Piotr Kondracik Muzeum Badań Polarnych w Puławach