Polacy – kim jesteśmy? Kim byliśmy? Kim powinniśmy być w przyszłości? O. prof. Marian Zawada od ponad 40 lat szuka odpowiedzi na te pytania. Szuka – i znajduje. Zastanawia się nad kondycją naszego narodu od momentu jego narodzin w X wieku po czasy najbardziej współczesne. I nieustannie jest pełen zachwytu nad duszą polską, nad jej zdolnością przetrwania nawet największych kataklizmów, nad jej niezłomnością. Siłę polskości upatruje w głębokim przywiązaniu do Chrystusa oraz w licznych talentach, którymi Pan Bóg obdarzył wielu Polaków. Wierność i dzielność – te dwie cechy nas dominują i pozostają niezmienne od stuleci, od samych początków kształtowania się państwowości.
Autor przywołuje przeróżne wydarzenia oraz postaci z naszych dziejów. Są to zarówno wielcy wodzowie, bohaterowie, jak i wielcy artyści, myśliciele, duchowni. Posługując się pięknym językiem, o. prof. Marian Zawada przekonuje, że nasz naród dzięki staraniom m.in. mistrzów romantyzmu, geniuszy polskości, jak i tych uznanych za świętych – w tym np. św. Jana Pawła II – rozumie polskość także jako kategorię duchową, świadomie dążącą do życia w Bożym ładzie. Książka posiada charakter historyczny, ale i religijny, a ponieważ autor jest znakomitym specjalistą od duchowości, pojawiają się także wątki mistyczne. O roli i misji Polski wśród narodów Europy pisali już i Wincenty Kadłubek, i Piotr Skarga, i Zygmunt Krasiński, i Adam Mickiewicz – aż po św. Siostrę Faustynę. Ta książka została stworzona w duchu katolickim, by podkreślić obowiązek miłości Ojczyzny. Katolicy mają prawo do własnego, Bożego czytania historii, co wyjaśnia Autor, pomimo wręcz taranowania ich poglądów przez ateistów dysponujących dziś potężnymi mediami masowego przekazu.
W programach ateistycznych mieści się także zorganizowana walka z tym wszystkim, co prawdziwie ojczyste, a więc i prawdziwie polskie. Temu trzeba się zdecydowanie sprzeciwiać. Wobec nieustannego wypaczania i fałszowania historii, nadawania innego sensu wydarzeniom, wobec osławionej „pedagogiki wstydu” trzeba wydobywać to, co rzeczywiście karmiło pokolenia Polaków. Tak jak wiara i dzielność potrzebne były tysiąc lat temu, tak konieczne są i dziś. Wobec Polski niejednokrotnie formułowana była idea posłannictwa i odpowiedzialności za przyszłość naszej cywilizacji; ta książka jest otwarciem i wsparciem dla tej idei. Dzieło o. Zawady budzi uczucia patriotyczne i wzmacnia więź z Ojczyzną, do czego przyczynia się także 179 znakomitych ilustracji potęgujących nastrój i przekazujących dodatkową porcję wiedzy.
Spis treści:
Biogram Autora
Inwokacja: Etos i przeznaczenie
Cyprian Kamil Norwid: Klątwy
Księga I: Portret duszy polskiej
1. Oblicza polskości
2. Orle skrzydła i kolory Ojczyzny
Księga II: Wyjątkowość Rzeczypospolitej
1. Atut pogranicza
2. Antemurale christianorum
3. Inność duszy polskiej – tragizm
4. Pierwsza świetność Rzeczypospolitej
5. Stąd ma wyjść iskra
Księga III: Wrogość wobec Polski i fałszowanie naszej historii
1. „Jesteśmy Narodem o kulturze starej, szlacheckiej i wspaniałej”
Księga IV: Patriotyzm – porządek miłowania
1. Kocham cię, polska chwało i potęgo
Księga V: Dom, ziemia, kultura
1. Od potocznego do religijnego rozumienia narodu
2. Słowiańska mitologia Ojczyzny – tajemnica ognia i słowa
Słowo w odwadze istnienia
Słowo w odwadze tworzenia
Słowo wyzwolone – solidarne związanie z prawdą
Logos wcielany – boski sens spraw i boska wola
Etos – dzielność etyczna i wierność duchowi
Księga VI: Zmierzanie ku Bogu 150
1. Poszukiwanie wyższych wartości
2. Rodzina rodzin
3. Religijny wymiar narodu
4. Sakramentalizacja narodu
Chrzest narodowy
Bierzmowanie dziejów Polski
Droga do pojednania narodów
Związanie dziejów z ofiarą Chrystusa
Księga VII: Od niepodległości do wolności w Duchu Świętym
1. Definicja wolności
2. Niepodległość i wolność
3. Ideał wolności romantycznej
4. Wolność wewnętrzna i zewnętrzna
5. Wolność a prawda
6. Wolność jako związanie z dobrem materialnym i duchowym
Księga VIII: Katolickość
1. Nasza wiara
2. Polonia Sacra – jedność wiary i patriotyzmu
3. Tolerancja
Tolerancja religijna
Tolerancja wobec mniejszości narodowych
Księga IX: Husaria – szlachetna waleczność
1. Narodziny szlachectwa
2. Uskrzydleni niebem
3. Stworzeni do chwały
4. Męstwo w sporze
5. Polskie imiona męstwa
Księga X: Rzeczpospolita Maryi
1. W towarzystwie Bogurodzicy od zarania
Duchowa Matka narodu
Regina Regni Sarmatarum (Królowa Korony sarmackiej)
2. Królewskie pałace Maryi
Jasna Góra
Rokitniańska Królowa Polski (1670)
Licheń – Królowa Tuląca Orła (1852)
Matka Boża Ostrobramska (1668)
Berdyczów (1642)
Gietrzwałd (1887)
3. Królewskie szlaki Maryi
Tarcza polskiego oręża
Teologia wielkiego znaku (signum magnum)
4. Koronacje Królowej
Duchowy sens koronacji
Księga XI: Posłannictwo Polski
1. Od mesjanizmu do misyjności
2. Walka między państwem Bożym a państwem szatana
3. Posłannictwo Polski
Księga XII: Solidarność
1. Dojrzewanie obywatelskie
2. Droga do braterstwa
3. Geniusz wspólnej sprawy
4. A ty się odważ!
Odzyskana i wywalczona godność
Przeciw kłamstwu i zbrodni
Wolność człowieka
Wewnętrzna wolność przyobleczona w sprawiedliwość
Związanie wolności z Krzyżem