Cygan to Cygan wyd. 2021
Znakomite romskie portrety Lidii Ostałowskiej po kilkunastu latach od pierwszego wydania wciąż nie tracą na aktualności. Niestety. Mimo upływu lat, zaangażowania prywatnych organizacji i międzynarodowych agend sytuacja Romów wciąż pozostaje zła, nierzadko zmieniła się na gorsze. Żadne z postkomunistycznych państw nie wypracowało dobrego modelu współistnienia z mniejszością romską, która - na co dzień niewidoczna - przypomina o sobie niemal wyłącznie w nagłówkach alarmujących newsów: deportacje z Francji, budowa gett na Słowacji, zakaz żebrania w Polsce.
Cygan to Cygan pokazuje złożoność środowiska romskiego, na którą nakładają się mentalność gadziów i tożsamość narodowa państw, w których żyją Limalo, Marika, Ziutek, Badzio, Romek i wielu innych, z paszportem polskim, bułgarskim, serbskim, węgierskim...
„Od pierwszego wydania zbioru „Cygan to Cygan” minęło wiele lat. W naszej części Europy sporo się zmieniło. Należymy do społeczności, dla której liczą się prawa człowieka. We wspólnej, pełnej zgiełku przestrzeni publicznej coraz wyraźniej przebija się głos, że to nie my – gadziowie – mamy zadecydować o przyszłości Romów. Sami rozstrzygną, jak łączyć nowoczesność i tradycję. Dajmy im miejsce.” Lidia Ostałowska
„Jakże niezwykły jest świat Cyganów, o którym tak przejmująco opowiada Lidia Ostałowska! Ileż tu przewija się losów najdziwniejszych, ileż zdumiewających historii. Te świetne, napisane z pasją i humanizmem reportaże odsłaniają zagadkową i fascynującą rzeczywistość, w którą książka Ostałowskiej wciąga od pierwszej strony.” Ryszard Kapuściński
„Szczerze Państwu polecam niezmiernie ciekawą książkę Lidii Ostałowskiej „Cygan to Cygan”. Impresje dotyczące tajemniczego narodu, jego trudnej i tragicznej historii warte są przeczytania.” Jerzy Giedroyc
„Cyganów kojarzymy przede wszystkim z problemami socjalnymi i ekonomicznymi. Patrzymy na nich jak na niezintegrowanych ze społeczeństwem outsiderów, jak na niechcianych pariasów. Bardzo rzadko natomiast zauważamy w nich ludzi, współobywateli. Lidia Ostałowska w swojej książce opowiada o ludziach, o ich marzeniach, potrzebach i tragediach. Opowiada o tym niezwykle subtelnie, bez fałszywej sentymentalności, nie uderzając przy tym ani razu w niewłaściwy ton. Mistrzowskie dzieło.” Martin Pollack