Bóg i ewolucja w wyjaśnianiu przyrody
Autor analizuje podstawowe terminy teorii ewolucji: „ewolucja” i „dobór naturalny”, wykazując, że są to nazwy puste, którym nic nie odpowiada w rzeczywistości.
Proponuje oparcie wyjaśniania przyrody i całego świata na filozoficznej teorii partycypacji traktującej każdy byt jako narzędzie Boga, mające udział w Jego działaniu, dzięki czemu każdy byt i każde zdarzenie mają swój sens i cel, które można odkrywać za pomocą metod naukowych. Proponuje wprowadzenie do opisu przyrody terminu „energia celowa”, rozumianego też jako „energia stwórcza”, albo „aktywna informacja”.
W ten sposób uzasadnia możliwość odejścia od stosowania terminów teorii ewolucji w opisie przyrody oraz zastąpienia ich terminami wskazującymi na celowość i rolę kształtującej informacji w procesach przyrodniczych. Wskazuje przez to na potrzebę wyjścia poza obowiązującą w nauce zasadę naturalizmu metodologicznego w celu pełniejszego zrozumienia przyrody i przyjęcia właściwego stosunku do niej. Przedstawia w ten sposób nową wizję nauki wyzwoloną z ograniczeń tego naturalizmu, a przez to pozwalającą połączyć w jedną całość twierdzenia fizyki, biologii, psychologii oraz innych nauk.
*************************************************************
Spośród wszystkich spornych kwestii, związanych z teorią ewolucji, dwie są najważniejsze:
Czy wszystkie żywe organizmy pochodzą od jednego wspólnego przodka?
Czy organizmy te są stworzone przez Boga, czy też powstały i funkcjonują dzięki ewolucji? Jeśli chodzi o pierwszą, to nie przekonują mnie argumenty ewolucjonistów na rzecz tego wspólnego pochodzenia, ale nie będę się tym zajmował, ponieważ jest to kwestia naukowa, wymaga dobrej znajomości przyrody, wykształcenia w biologii, przeprowadzania odpowiednich obserwacji, badań i eksperymentów, a nie jest to dziedzina moich kompetencji i zainteresowań.
Problem ten jest też mniej ważny w porównaniu z drugim. To, jak sobie radzimy w życiu, nie zależy od zajmowania stanowiska w tej pierwszej kwestii. Natomiast odpowiedź na pytanie czy Bóg działa w świecie przyrody, czy też nie, wpływa właściwie na każdą dziedzinę życia.
Zajmę się więc sposobami rozumienia i wyjaśniania świata; który jest lepszy: ewolucyjny czy kreacjonistyczny? Teoria ewolucji jest bez wątpienia najważniejszą teorią w biologii. Czy jednak wystarczająco wyjaśnia różnorodność i funkcjonowanie przyrody? Przed Karolem Darwinem wyjaśniano świat stwórczym działaniem Boga, a po nim taki pogląd został w nauce odrzucony. Czy jednak słusznie? Czy świat jest zrozumiały i da się w pełni wyjaśnić bez przyjmowania działania Boga? Wydaje się, że nie do końca, a przecież – według Karla Poppera – „celem nauki jest poszukiwanie dobrych wyjaśnień dla wszystkiego, co według nas potrzebuje wyjaśnienia”.