Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej spowodował odwrócenie sojuszy. Państwo Stalina stało się teraz jednym z aliantów. Władze Wielkiej Brytanii domagały się od strony polskiej rozpoczęcia akcji dywersyjnych, mających odciążyć nacisk wojsk niemieckich na froncie wschodnim. W tym celu dowództwo Związku Walki Zbrojnej powołało do życia specjalną organizację dywersyjną „Wachlarz”. Trafiła do niej blisko połowa cichociemnych zrzuconych do kraju w 1942 r. Dowódcą III odcinka „Wachlarza” został kpt. cc. Alfred Paczkowski „Wania”. 20 listopada 1942 r. wpadł on w ręce niemieckie i został osadzony w więzieniu w Pińsku. 18 stycznia 1943 r. doraźnie sformowany zespół pod dowództwem por. Jana Piwnika „Ponurego” dokonał brawurowej akcji odbicia „Wani” i innych aresztowanych. Za udaną akcję „Ponury” i por. cc. Jan Rogowski „Czarka” otrzymali najwyższe odznaczenie bojowe – Krzyż Virtuti Militari.
