Staropolskie bezkrólewia stanowiły okres wzmożonej aktywności obywatelskiej szlachty, przejęcia przez nią pełnej odpowiedzialności za losy państwa, ale też lokalnych wspólnot. Szczególną wagę miały dla szlachty ziemi bielskiej na Podlasiu, świeżo włączonej do Korony i niejako na nowo kształtującej swoją tożsamość. Północna część przedrozbiorowego województwa podlaskiego jest to niezwykle interesujący teren badawczy o zróżnicowanym tle społecznym: z mnóstwem drobnoszlacheckich rodów gniazdowych, ale jednocześnie ze sporymi kompleksami majątków królewskich i magnackich. Monografia Emila Kalinowskiego stanowi całościowy obraz funkcjonowania lokalnego samorządu szlacheckiego w dobie bezkrólewi w XVI-XVII w. Pokazuje, że sprawność lokalnej elity przywódczej w radzeniu sobie z przejmowaniem odpowiedzialności za wspólnotę wzrastała z każdym następnym interregnum.
